|
دانلود مبانی نظری و پیشینه تحقیق مهریه در اسلام
دانلود مبانی نظری و پیشینه تحقیق پیشینه تحقیق مهریه در اسلام
|
|
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 306 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 54 |
پیشینه تحقیق مهریه در اسلام
بررسی منابع دانشگاهی و تالیفات پژوهشی در خصوص مهریه و عوامل موثر بر آن نشان داد که این موضوع تحقیقی به صورت کمی و کیفی در تعداد محدودی در سطح کشور کار شده است. از آنجایی که این موضوع به عنوان یک اثر پژوهشی تنها در کشور ما قابل تحقیق است و لذا منابع خارجی مناسبی در این حوزه کشف نشد. علی ایحال با توجه به بررسیهای صورت گرفته، دستهای از تحقیقات دانشگاهی که بیشتر جنبه حقوقی دارند، استخراج گردیده که با معدود اثرهای جامعهشناختی به عنوان پیشینه تحقیق ارائه میگردد.
1 - بررسی اجمالی مهریه در تهران (شاکری ،1343)
هدف تحقیق بررسی خصوصیات فردی، اجتماعی و جمعیتی زوجین شهر تهران است. این بررسی به روش اسنادی و مطالعه 10 درصد از اسناد کلیه ازدواجهای ثبت شده در تهران در 8 ماهه آخر سال 1343 انجام گرفته است. یافته نشان میدهد که بیشترین میزان مهریه بین 10000 تا 199999 ریال میباشد. هر چه میزان سواد زنان بیشتر باشد، میزان مهریه بالاتر میرود. کسانی که دارای تحصیلات عالیتر و صاحب مشاغل عالیتر و فنی وحرفهای و اداری باشند، مهریه زیادتری دارند. میزان مهریه نسبت به دفعات ازدواج کم میشود. پایین بودن سن دختران با میزان مهریه رابطه نزدیکی دارد. در تمام گروههای سنی، تعداد زن و شوهری که با هم نسبت خویشاوندی ندارند، زیادتر است. بهطور کلی در تمام مشاغل ازدواج مردان بین سنن 29-25 سال ازدواج زنان بین سنین 17-15 سال است. تعداد بیسوادان و یا کمسوادان در بین زنان و مردان برابر است، ولی در سطح تحصیلاتی دیپلم و لیسانس به بالا تعداد مردان خیلی بیشتر از زنان است. تعداد مردان شاغل بیش از زنان شاغل است. مردان بیشتر در مشاغل تخصصی و فنی، حمل و نقل، تولید، معاون، ارتش و زنان بیشتر در مشاغل منشیگری، اداری و خدماتی مشغول به کار هستند.
2- سیر تحول مهریه در آراء فقها(کیان،1388)
این اثر که بر مبنای تحقیق کتابخانهایی صورت گرفته است به بررسی مسائل مختلفی از مسائل مهریه بر مبنای تحریر الوسیله امام خمینی پرداخته که در ضمن جمعآوری و ارائه آرای فقها، به بررسی میزان اتفاق و اختلافنظر فقها در هر دوره پرداخته است که محرک اصلی انجام کار این عقیده رایج بود که بحث مهریه به علت داشتن پشتوانه آیات و روایات از اختلاف کمی برخوردار است. به همین جهت برای دریافت صحت و سقم این ادعا به بررسی آرای فقها پرداخته شد که در برخی موارد حتی اختلاف فتوای یک فقیه در دو اثر خود نیز بدست آمد. روش کار به این صورت است که پس از جمعآوری نظرات و دستهبندی آن در سه دوره و با اضافه کردن نظر امام خمینی به صورت مجزا و همراه کردن ادله هر فتوا از منظر آیت الله مکارم، به نتیجهگیری پرداخته است. از جمله نتایج این تحقیق میتوان به اختلاف فاحش در مسالههای اجاره نفس، صحت یا فساد عقد در عقدی که با مهر فاسد منعقد شده است، مهر و پدر زن، فوت یکی از زوجین در عقد مفوضه، میزان مهرالمثل، فوت زوج قبل از دخول و ... اشاره کرد که اگرچه دارای یک پشتوانه قوی هستند اما با اختلاف بسیار روبرو شدهاند.
3-تحلیل فقهی حقوقی امکان محدود ساختن میزان مهریه (اسدی امیرآبادی،1388)
در این رساله از نظر فقهی و حقوقی و به استناد قواعد عمومی قراردادها، برای حل مشکل مهریه سنگین و غیرمتعارف، راه حل حقوقی ارائه داده است و عنوان داشته در صورتی که مبلغ مهر رقم سنگین و غیرمتعارفی را تشکیل دهد که ایفای آن غیرمقدور باشد یا اراده جدی در پذیرش یا اجرای آن وجود نداشته باشد یا میزان آن آنقدر زیاد باشد که از دید عرف پذیرش چنین تعهدی عقلایی نباشد، میتوان میزان مهریه را با توجه به سه قاعده مقدورالتسلیم بودن، قصد جدی داشتن در توافقات و عقلایی بودن، محدود به حدودی که مقدور و متعارف باشد، نمود.
4- بررسی آیات الاحکام مهریه از دیدگاه فقیهان شیعه و سنی (شایان،1388)
نگارنده در این رساله بر این است که مسایل فقهی مهریه را با توجه به مفاد آیات استخراج شده، تشریح نماید احکامی مانند مقدار مهر، اقسام آن، وضعیت آن در قبل و بعد از دخول و همچنین احکام عدم تعیین مهریه در هنگام عقد نکاح.
5-بررسی وضعیت حقوقی مهریههای غیر مقدورالتسلیم در حقوق ایران (امیدی،1389)
توافق بر تعیین مهر، توافقی است تبعی و پیوستگی آن با عقد نکاح از رابطه شرط و عقد نیز کمرنگتر است. زیرا نه خود عقد و نه التزام به آن بر حسب انشا وابسته به پرداخت مهر نیست. با توجه به اینکه مهریه در زمره حقوق خاصه زوجه به شمار آمده و نقش بسزایی در روابط زوجین ایفا میکند و نظر به اینکه یکی از مشکلات اساسی مرتبط با مهر، غیر مقدور التسلیم بودن مهریههای تعیینی میباشد، لذا بررسی اینکه آیا وجود قدرت و توانایی زوج در تعیین مهر میتواند از جمله شرایط صحی مهر باشد یا نه بسیار مهم جلوه میکند. دراین پژوهش به دنبال اثبات این امر بوده که قدرت بر تسلیم از شرایط عمومی قراردادهاست و تفاوتی در این زمینه میان عقود اصلی و قراردادهای تبعی مثل شرط ضمن عقد و مهر وجود ندارد.
6- بررسی نظریات شهید ثانی در باب مهریه با اتکاء به کتاب مسالک الافهام و تطبیق آن با قانون مدنی(سعیدی مقدم،1388)
بررسی نظریات شهید ثانی در مهریه با اتکاء به کتاب مسالک الافهام و تطبیق با قانون مدنی، عنوان رسالهای است که با تکیه بر نظریات شهید ثانی و تطبیق با قانون مدنی، احکام مربوط به مهر و دلایل احکام را بررسی و تبیین نموده است. در این رساله که در چهار فصل تنظیم شده راجع به تعریف مهر، موضوع مهر، مقدار و شرایط موضوع مهر و سایر موارد مربوطه از دیدگاه شهید ثانی و قانون مدنی، بحث و بررسی شده است. مشهور فقهاء امامیه و شهید ثانی مهر را مالی دانستند و طی به مباشرت با عقد نکاح یا از بین بردن بضح قهری، بر مرد واجب دانستهاند، ولی قانون مدنی راجع به مهر تعریف خاصی ارائه نداده است. قانون مدنی راجع به مقدار مهر، موضوع و شرایط موضوع مهر از مشهور فقهاء امامیه متابعت نموده است. پیرامون متفرعات مهر از جمله عوامل استقرار مهر بر ذمه مرد، معیوب و تلف شدن مهر، جعل شرط در مهر و عقد نکاح، وضعیت مهر در صورت وقوع طلاق قبل و بعد از دخول، وجود حق حبس برای زن قانون مدنی با تبعیت از نظر مشهور فقهاء، به صراحت مواردی را ذکر کرده است. پیرامون اختلافات حاصله بین زوجین راجع به مهر، مقدار مهر و صفت آن همچنین راجع به اختلاف در وقوع نزدیکی و عدم وقوع نزدیکی، بین فقهاء اختلاف نظر است.
7- شروط ضمن عقد نکاح با تکیه بر شرط عندالاستطاعه بودن مهریه (کردکردستانی، 1389)
هدف بر این است تا با نگاهی درباره شروط ضمن عقد نکاح و نظرات فقها و حقوقدانان وضعیت حقوقی این شروط بررسی شده و با تمرکز بر دو بند جدید در عقدنامهها قصد اصلی مسئولین برای درج این دو بند مورد توجه قرار گرفت و در نهایت مشخص گردد آیا شرط عندالاستطاعه بودن مهریه قابل پذیرش است؟
8- بررسی مهریه، حدود و احکام آن در فقه امامیه(فلاحی،1380)
هدف از تدوین این پایاننامه علاوه بر پژوهش فقهی در خصوص حدود و احکام موضوع، بررسی تاریخچه، فلسفه حقیقی مهر از منظر اسلام، انتقاد به وضع مهریههای کنونی، اهمیت انتخاب موضوع و تنظیم تمام موارد و فروعات مربوط به آن میباشد. هر چند که مبنای بحث فقه امامیه میباشد، اما در پارهای از موارد به مواد قانونی و نظرات خاص حقوقدانان در این زمینه نیز اشاره شده است تا رساله مذکور در حد توان از هر حیث کامل و جامع باشد. علاوه بر این که گستردگی مطالب بسیار فراوان بود، اما سعی بر آن شده که تمام موارد در چهار فصل تهیه گردند که فصل اول شامل کلیاتی چون بررسی کلمه، اسما مترادف و تاریخچه مهر میباشد. در فصل دوم به بیان اقسام، احکام و فروعات پرداخته شده است. در فصل سوم به یکی از مسائل جدید و بسیار مهم یعنی تقویم مهریه به نرخ روز همت گردیده و نهایتاً در فصل چهارم، پیام، ضمائم، نتیجهگیری و کتابنامه عنوان شده است.
9- آسیب شناسی مهریه و عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر آن(قلی زاده، 1390)
هدف این پژوهش بررسی وضعیت مهریهی دانشجویان متاهل، شناسایی آسیبهای ناشی از مهریه و عوامل فرهنگی اجتماعی موثر بر آن بود. روش پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی بود که در مورد 180 نفر نمونهی آماری از مجموع 530 نفر دانشجویان متاهل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان که به گونهی نمونهگیری طبقهای انتخاب شده بودند، انجام گرفت. ابزار اندازهگیری، پرسشنامهی محقق ساخته بود که در سه بخش اطلاعات جمعیتشناختی، شناسایی آسیبهای ناشی از مهریه و شناسایی عوامل آسیبزا در مقیاس لیکرت تنظیم گردید. پایایی پرسشنامه براساس آلفای کرونباخ، برابر 89/0 در شناسایی آسیبها و 86/0 در شناسایی عوامل آسیبزا برآورد شد. دادههای پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی تجزیه و تحلیل شد. یافتههای بدست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مهریه سبب ایجاد آسیبهای خانوادگی، آسیبهای اجتماعی، آسیبهای اقتصادی و آسیبهای فرهنگی به ترتیب با ضریب کفایت نمونهگیری 82/0، 66/.، 64/. و 73/0 میشود. همچنین، یافتههای بدست آمده از آمار استنباطی نشان داد که عوامل اجتماعی(شامل:چشم و همچشمی، جایگزین شدن ارزشهای مادی به جای ارزشهای معنوی، وجود عشق های رمانتیک، تاخیر در پرداخت یا عدم پرداخت مهریه، عدم شناسایی توانمندیهای زنان، افزایش شان و منزلت اجتماعی) ( با میانگین 35/3)، عوامل اقتصادی( شامل:ارتباط مهریه با شغل، میزان دارایی و تمکن اقتصادی داماد، تاثیر سبک زندگی خانوادهها بر مهریه، ارتباط مهریه با افزایش حقوق، افزایش تشریفات و هزینههای زندگی، افزایش قیمت سکه و طلا ) (با میانگین 33/3) بیش از حد متوسط و عوامل فرهنگی(شامل : توجه به موقعیت خانوادگی ؛ تحصیلات؛ ثروت و شغل، رواج جمله چه کسی مهر را داده و چه کسی گرفته، ناآگاهی زنان نسبت به حقوق مدنی و قوانین ازدواج، دخالت نداشتن دختران در تصمیمگیری در مورد مهریه) (با میانگین 99/2) در حد متوسط بر وضعیت مهریه موثر بودند.
10- پایش جامعه شناختی مهریه(یوسف زاده،1384)
این نوشتار با تعریف لغوی مهریه، به مفهوم هدیه داماد به هنگام عقد به عروس، بیان میشود که سنت پرداخت مهریه ضمن چیزی مشابه آن، یک سنت دیرپا و کهن از نظامهای مختلف حقوقی خانواده در بین تمدنهای پیشین بوده است. از جمله کارکردهای اجتماعی مهریه، ارضای نیاز فطری، بیمه اجتماعی، احساس امنیت نسبت به آینده و ارزش نمادین ذکر شده است و در ادامه مطرح میشود که در عصر کنونی مهریه علیرغم سفارش به سبک گرفتن میزان آن در حال افزایش است که پیامدهایی از جمله تغییر در نوع همسرگزینی، کاهش نرخ ازدواج، ایجاد خصومت و دشمنی، احتمال سوداگری و موارد دیگر به همراه دارد. در پایان پیشنهاداتی جهت کنترل روند افزایش مهریه در ایران ارائه شده است.
11- بررسی رابطه میزان مهریه و احساس امنیت در زنان متاهل شهر تهران در سال (1390-1388)(نوراله زاده،1390)
با توجه به افزایش میزان مهریه در سالهای اخیر پژوهش حاضر درصدد است که تا رابطه احساس امنیت و میزان مهریه در زنان متاهل شهر تهران در سال تحصیلی 1390-1388 مورد مطالعه قرار دهد. براین اساس با استفاده از نظریه چلبی درباره احساس امنیت به عنوان چارچوب نظری به بررسی رابطه آن با میزان مهریه پرداخته است. به این منظور تعداد 400 پرسشنامه به روش پیمایش و بر اساس روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله ای در 3 منطقه شهر تهران اجرا گردیده است. در روش کیفی یک سری سوالات باز پاسخ در پرسشنامه گنجانده شده است. همچنین مطالعه اکتشافی از طریق مصاحبه نیمهاستاندارد از سردفترداران سابقهدار محضرخانههای ازدواج به شیوه نمونهگیری اتفاقی در سه منطقه شمال مرکز و جنوب تهران صورت گرفته است.
